Kemoterapi gibi uzun süreli ya da tekrarlayan damar içi ilaç uygulamalarında kullanılmak üzere geliştirilmiş yapay damar yoludur. Bir ucu ana toplar damar içinde, diğer ucu göğüs üst kısmında cilt altına yerleştirilen özel bir hazneye bağlıdır.
Özellikle kanser hastalarında tedavi sırasında el ve kollarda bulunan damarlar hızla kullanılamaz hale gelmekte, tetkik için kan alınması ya da ilaç verilmesi giderek güçleşmektedir. Bu hastalarda daha tedavinin başlangıcında port kateter sistemlerinin yerleştirilmesi hastanın konforunu ciddi oranda artıracaktır.
Kateter sistemi lokal anestezi altında yerleştirilir. İşlem dakikalar içinde tamamlanır. İşlemden sonra genellikle herhangi bir ağrı oluşmaz. Kateter sistemi yerleştirildikten sonra dikişler alınıncaya kadar hastanın banyo yapmaması uygun olur. Kateter sistemi yerleştirildikten hemen sonra kullanılmaya başlanır, yara iyileşmesi için beklemeye gerek yoktur.
Port kateter takılması riski var mıdır?
İşlem sırasında gelişecek en önemli risk pnömotoraks (göğüs boşluğu içine hava kaçağı) olabilir. Günümüzde ultrason ve skopi gibi modern görüntüleme teknikleri eşliğinde kateter yerleştirildiği için bu yan etki çok nadir görülür.
Yara enfeksiyonu diğer bir risktir. Bunun için işlemin tam steril (mikroptan arındırılmış) koşullarda yapılması, işlem sırasında tek doz koruyucu antibiyotik verilmesi, portun yerleştirildiği bölgenin dikişleri alınıncaya kadar düzenli bakımının yapılması enfeksiyon riskini ortadan kaldıracaktır.
Port kateter bakımı nasıl yapılır?
Dikişler alındıktan sonra pansuman gerekli değildir. Ancak kullanılmadığı zaman kateter içinde kanın pıhtılaşarak, kateteri tıkamasına engel olmak için her kullanımdan sonra pıhtılaşma önleyici içeren serum ile yıkanması unutulmamalıdır. Bu işlem hasta tarafından değil, tedaviyi uygulayan hekim tarafından yapılacaktır.
Port kateter ne kadar kalabilir?
Kateterler vücut içinde en az reaksiyona neden olan silikon materyalden, cilt altına yerleştirilen kısım ise titanyumdan yapılmaktadır. Bu nedenle pıhtı nedeniyle tıkanmadığı takdirde uzun yıllar yerleştirildiği alanda kalabilir.
Kimler taktırmalı?
Özellikle kanser hastaları gibi uzun süreli damar içi ilaç uygulaması ve sık kan tetkiki yaptırması gereken, damar yolu bulunmasında güçlük yaşanan her yaş grubundan tüm hastalara port kateter sistemi yerleştirilebilir.
