Ağrılı Mesane Sendromu

Tanımlama: Ağrılı mesane sendromu mesane dolumu ile mesane bölgesinde ortaya çıkan bir ağrı olup, enfeksiyon ve diğer patolojiler olmaksızın görülen gündüz ve gece urgency (ani sıkışma) ve frequency (sık idrara gitme) gibi semptomlarla seyreden kronik bir durumdur.

EPİDEMİYOLOJİ:

Kadınlarda 10 kat daha fazla olup beyaz ırkta daha sıktır.

SEMPTOMLAR:

Başlıca semptomlar frequency (sık idrar) ve urgency (ani sıkışma) ile birlikte pelvik ağrıdır. Pelvik ağrı özellikle mesane dolduğunda belirginleşir ve boşaldığında yatışır. Bazı hastalarda ağrı yanında urgency olmayabilir. Mesane ağrısı pelviste özellikle mesane bölgesinde, perinede, vajinada, belde ve hatta uyluğun iç kısımlarında hissedilebilir. Erkeklerde skrotumda da olabilir. Hastaların 1/3 ünde disüri (idrar yaparken yanma) vardır. Noktüri (gece idrara kalkma) değişkendir, genellikle hastaların % 90 ında geceleri en az 1-2 kez idrara çıkma söz konusudur. Hastalar günde ortalama 16 kez idrara giderler.

Bu hastalarda ayrıca kabızlık, irritabl barsak sendromu, depresyon, fibromyalji, kas-iskelet sistemi ağrıları, allerjiler veya migren daha sık görülebilir. Seksüel aktif olan kadınların büyük kısmında (%75) semptomlarda artış cinsel ilişki sırasında, hemen sonrasında veya 24 saat içinde olabilir ve günlerce sürebilir. Menstruel siklus ile de benzer bir ilişki söz konusudur.

Ayırıcı Tanı:

Mesane kanseri, mesane veya üriner sistem enfeksiyonu, sistosel/rektosel, endometriozis, üriner sistem taşları, nörolojik bozukluklar, pelvik taban disfonksiyonu, seksüel geçişli enfeksiyonlar, üretral divertikül, pelvik organ sarkmaları, vajinal enfeksiyonlar araştırılmalıdır.

TANI:

Özellikle ağrının karakteri anahtar semptomdur. Bulguların en az 6 aydır sürekli olması esastır.

İşeme günlüğü:

Günlük ortalama işeme sayısı 16 ve ortalama hacim 75 ml dir.

Fizik Muayene:

Pelvik muayenede vajina ön duvarında ve mesane bölgesinde hassasiyet, pelvik taban spazmı olabilir. İdrar analizinde bakteri olmamalıdır, çoğunda lökosit ve eritrosit görülmez.

Potasyum Duyarlılık Testi (PDT): Potasyum klorür (KCL) normal bir mesaneye verildiğinde emilmez, ani sıkışma hissi ve ağrı uyandırmaz ancak mukoza geçirgenliği bozulduğunda mukoza hücreleri arasına diffüze olarak sinir uçlarını uyarır ve ciddi bir ani sıkışma hissi ve/veya ağrıya yol açar. Ağrıda belirgin artışta test pozitif olarak kabul edilir.

Sistoskopi: Tanı konmasında en önemli yöntemdir

TEDAVİ:

Medikal Tedaviler:

Analjezikler (Ağrı kesiciler): Asıl semptom ağrı olduğunda özellikle non-steroid antiinflamatuar analjezikler hastalarca tercih edilirler ancak sonuçlar pek yüz güldürücü değildir.

Opioidlerin (narkotik analjezik) kullanımı pek de nadir değildir ancak opioid lerin mast hücre sekresyonlarını uyardıkları unutulmamalıdır.

Antidepresanlar: Amitiriptillin ve imipramin gibi trisiklik antidepresanlarla rahatlama rapor edilmiştir.

Antihistaminikler: Hastaların birçoğunda astımda dahil olmak üzere birçok alerjik problemler tesbit edilmiştir. Allerjik olgularda kullanımı yararlıdır.

L-Arginin:

Kortikosteroitler: Bu hastalıkta inflamasyonun önemli rolü olduğundan kortikosteroitler denenmiştir bununla ilgili hem umut verici hemde cesaret kırıcı raporlar vardır.

Gabapentin – Pregabalin: Ağrı kontrolünde sedatif ve antidepressan etkisi ile giderek daha çok kullanılmaktadır.

İmmünosüpresan (immüniteyi baskılayıcı) ajanlar:

Quercetin: Antioksidan, hücre koruyucu ve antiinflamatuar aktivitelere sahiptir aynı zamanda mast hücre sekresyon ve çoğalmasını da inhibe eder.

Sodyum pentosanpolysulphate (PPS; ELMİRON): Ciddi yan etkileri yoktur, bulantı kusma gibi yan etkiler olabilir ve ilacın hafif bir yemekle alınması önerilir. %1-2 oranında saç dökülmesi olabilir sıklıkla tedavi devam edilse bile geri dönüşlüdür.

MESANE İÇİNE UYGULANAN TEDAVİLER:

Bu uygulamalar hedef organ üzerinde daha az sistemik yan etki ile yüksek ilaç konsantrasyonu sağlar. Aralıklı mesane kateterizasyonu gerektirmeleri ve bunun da hastalarda ağrılı olması, enfeksiyon riski ve maliyeti artırması gibi sakıncaları vardır. Bu amaçla;

Lokal Anestetikler

Sodyum pentosanpolysulphate (PPS; ELMİRON)

Heparin

Hyaluronic Asit

Dimetyl sulphoxide (DMSO

Clorpactin

Vanilloid Gurubu

Botox kullanılabilir.

GİRİŞİMSEL TEDAVİLER:

Mesanenin hidrodistansiyonu: Tedavide sık kullanılmakla beraber başarısı sınırlıdır.

Electro motive drug administration

Transüretral Rezeksiyon (TUR), koagulasyon ve transüretral lazer: Mesanede klasik tipte görülen Hunner ülserlerinin elektrokoterle rezeksiyonunu amaçlar bu işlem üretradan girilerek kapalı yöntemle yapılır (TUR). Semptomlardaki rahatlama sıklıkla bir yıl içinde nükse dönüşür ve etkinlik cerrahi olmayan yöntemlerden daha üstün değildir.

Neodymium-YAG Laser: Transüretral uygulanması endoskopik tedavide TUR na alternatif olarak düşünülebilir.

NÖROMODÜLASYON

Tanısı kesinleşmiş, geleneksel tedavi yöntemlerine yanıt alınamayan, sık idrara çıkma, ani sıkışma, idrar yaparken şiddetli pelvik ağrı ve idrarın tam boşalmadığı hissi süren hastalarda nöromodülasyon güvenli, etkili ve başarılı bir tedavidir.

Pretibial sinir stimülasyonu:

Tibial sinir üzerine yerleştirilen bir elektrot aracılığı ile tibial sinirin uyarılması sağlanır. Uyarılan tibial sinirin dolaylı olarak mesane sinirlerini etkilemesi beklenir. Ağrılı idrar yapma üzerinde etkili olduğu bildirilmesine karşın başarı oranı düşüktür.

SAKRAL SİNİR STİMÜLASYONU

Özellikle aşırı aktif mesane ve tıkanma olmayan üriner retansiyon için FDA onayı almış olan bu yöntem ağrılı mesane/intertitiel sistit tedavisinde de kullanılmaktadır. Ani sıkışma ve sık idrara çıkmanın ön planda olduğu hastalar yanında ağrılı hastalarda da başarılı olduğu bilinmektedir. Bunun için sakral kanal (kuyruk sokumu) yoluyla yerleştirilen ağrı pilleri kullanılır. Pil iki aşamada yerleştirilir. Test aşaması sırasında hastanın yakınmalarının %50 ve üzerinde azalması sonucun başarılı olduğunu gösterir. İkinci aşamada kalıcı pil yerleştirilir.